دلالت آیه مباهله بر امامت امیرالمؤمنین علیه السلام

یکی از ادله امامت و خلافت بلافصل امیرالمؤمنین علیه السلام نزول آیه مباهله در شأن آن حضرت است.

حضرت امام رضا علیه السلام این آیه شریفه را از جهت دلالت بر امامت حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بهترین و روشن ترین آیه در قرآن معرفی کرده و عالمان شیعه نیز به تبعیت از امام خویش برای اثبات امامت و خلافت بلافصل امیرالمؤمنین علیه السلام به این آیه استدلال می کنند. شریف مرتضی رحمه الله در کتاب الفصول المختارة من العیون والمحاسن [1] روایت استناد امام رضا علیه السلام به آیه مباهله را به نقل از شیخ مفید آورده است.[2]

بر اساس این روایت شریف، حضرت امام رضا علیه السلام با استناد به آیه شریفة مباهله و عمل رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم پس از نزول آن، ثابت می کند که امیرالمومنین علیه السلام نفس پیامبر و با فضیلت ترینِ خلق خدا پس از رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم است و بدین صورت وجه دلالت آیه را بر امامت و خلافت بلافصل امیرالمؤمنین علیه السلام بیان می فرماید.

شیخ مفید رحمه الله پس از بیان داستان مباهله، به منزلة نفس رسول الله بودنِ امیرالمؤمنین علیه السلام را نشانة نهایت فضیلت و مساوات ایشان با پیامبر در کمالات و عصمت دانسته و یادآور شده است که خداوند امیرالمؤمنین و همسر و فرزندنش را حجت پیامبر و برهان دینش قرار داده است و این فضیلتی است که احدی از این امت در آن با ایشان شراکت ندارد.[3] سید مرتضی رحمه الله نیز به همین صورت استدلال می کند.[4]

شیخ طوسی رحمه الله آیه مباهله را یکی از شواهدی می داند که با آن بر فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام استدلال می شود. [5]

مرحوم اربلى، بیاضى، خواجه و علامه حلى، همین طور دیگر عالمان شیعه در هر دوره با استناد به آیه مباهله به همین صورت بر افضلیت امیرالمؤمنین علیه السلام و امامت و خلافت بلافصل ایشان استدلال کرده اند.[6]

---

[1]. این کتاب سید مرتضى رحمه الله حاوی مطالبی است که او از جلسات درس استاد خویش، شیخ مفید ـ اعلی الله مقامه ـ استفاده کرده است.

[2]. علم الهدی، الفصول المختارة، 38.
 [3]. رک: مفید، الارشاد، 1 / 169.
[4]. علم الهدی، الشافى، 2 / 254.
[5]. طوسی، تلخیص الشافی، 3 / 6ـ7.
[6]. رک: اربلی، کشف الغمّة، 1 / 233؛ نباطی العاملی، الصراط المستقیم،1 /210؛ علامه حلی، کشف المراد،304.